6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre; işveren, çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.

Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre; çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.
a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.
c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.
ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.
d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.
e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.
f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.

İş kazalarından kaynaklanan sorumluluk hukuki, cezai ve idari olmak üzere üç şekilde olabilir. İşçi, işveren, işveren vekili ve üçüncü kişilerin sorumluluk şartları ve bu sorumluluğun kapsamı, ilgili alanın (ve mahkemenin) kurallarına göre belirlenmektedir. İş kazalarında işverenin, işveren vekilinin, İSG uzmanının ve işçilerin yazılı olan ve olmayan yükümlülükleri vardır. İşveren vekilinin; şantiye şefi, ustabaşı, saha mühendisi, saha amiri, genel müdür, birim müdürü, teknik nezaretçi gibi uygulamada kullanılan sıfatları bulunabilir.

Makine risk değerlendirmesinin; yüzeysel veya eksik olarak yapılıyor olması, makinede emniyetsiz olarak çalışmaya devam edilmesine, makine kaynaklı iş kazası gerçekleşmesine ve yasal yükümlüklerin yerine getirilmemesine neden olacaktır. Bu nedenle, makine risk değerlendirmesi yapılıyor iken, makinede bulunan tüm riskler eksiksiz olarak belirlenmelidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre, risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.
a) İşveren veya işveren vekili.
b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.
c) İşyerindeki çalışan temsilcileri.
ç) İşyerindeki destek elemanları.
d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.
İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir.
Yönetmelikte de belirtildiği gibi, risk değerlendirmesi; farklı disiplinlerin (İSG, Mekanik Bakım, Elektrik Bakım, Üretim, vb.) bir araya gelerek gerçekleştirmesi gereken sistematik bir ekip çalışmasıdır.

Eksiksiz bir makine risk değerlendirmesi yapılabilmesi için, tüm tehlike tiplerinin (mekanik, elektriksel, hidrolik, pnömatik, termal, ergonomik, kumanda sistemi vb.) detaylı olarak belirlenebiliyor olması büyük önem teşkil etmektedir. Risk değerlendirmesi yapılan makinedeki tüm tehlikeler; 2006/42/AT Makine Emniyeti Yönetmeliği’ne harmonize Avrupa Standartları referans alınarak tespit edilmelidir. Tespit edilen her bir tehlike için, ilgili Avrupa Standardına göre risk azaltım tedbirleri belirlenmeli ve; bu tedbirler ile her bir risk, yaralanmanın gerçekleşemeyeceği kabul edilebilir risk seviyesine iniyor olmalıdır.

Makinelerin, 2006-42-AT Makine Emniyeti Yönetmeliği’ne uygun olduğunu kanıtlayabilmenin en doğru yolu, ilgili Avrupa Standartlarına uyumlu olduğunu göstermekten geçer. Ayrıca risk değerlendirmesi yapılırken, subjektif bakış açısından ziyade, Avrupa Standartları’ndan edinilen objektif verilerle ilerlemek, makinenin emniyetli hale getirilebilmesi ve mühendislik yaklaşımı ile çalışıyor olmaya olanak sağlayacaktır.